Hef je hoofd omhoog, want de Koning komt - Lukas 21 in coronatijd

Preek in Adventstijd 2020
(Jan Minderhoud)

  • Eerste lezing: Lukas 21:5-11, 28-38 (NBV)
  • Zingen: Opwekking 288- Hef je hoofd omhoog, want de Koning komt
  • Tweede lezing: Jesaja 26:7-9 (HSV)
  • Evangelische Liedbundel 406: 1, 3 en 4 - Eens zal op de grote morgen klinken het bazuingeschal

 

Gemeente van onze Heer Jezus Christus

Zitten we nou met Lucas 21 midden in onze tijd? Ja en nee.
Oorlogen en opstanden zijn van alle tijden. Valse messiassen en valse profeten, ze duiken elke keer weer op. Van Theudas in Handelingen 5 (:36) tot Lou de Palingboer toen ik een tiener was. We moesten erom lachen …
Hongersnoden en epidemieën, die zijn echt niet nieuw. Corona is na ebola (de Mexicaanse griep), de Spaanse griep en de pest in Middeleeuwen de zoveelste epidemie. Of pandemie.

Of zou het kunnen dat onze tijd een toespitsing van al deze dingen krijgt?
Nog voor corona kwam – het was januari van dit jaar (2020) – las ik in de krant de top tien van humanitaire rampen in 10 jaar tijd. De burgeroorlog in Syrië kent minstens een half miljoen slachtoffers. En pakweg 12 miljoen mensen die op de vlucht zijn of ontheemd. Van de conflicten in zuid-Soedan horen we weinig, maar de burgeroorlog die daar al bijna 10 jaar woedt heeft bijna evenveel slachtoffers geëist (400.000).
Dan nog de hongersnood in de hoorn van Afrika met een kwart miljoen slachtoffers, een aardbeving hier (Haïti, 2010) en een genocide daar (Rohingya), om nog maar niet te spreken van de oorlog in Jemen en de verwoestingen van IS in het Midden-Oosten of Boko Haram in Nigeria.

Leven we in de tijd dat al deze dingen zich toespitsen?

Als Jezus zijn toespraak over de laatste dingen houdt – want zo noemen we dat – de ‘laatste dingen’, de dingen die moeten gebeuren voordat het Koninkrijk van God in volle glorie zal doorbreken, dan zet de NBV daar een treffend kopje boven: de komst van de Mensenzoon (vgl. eerder Lukas 12:35-48). De komst van de Messias. Wij verwachten Hem die het licht van de wereld is.

Wat is de aanleiding voor Jezus’ toespraak? Een heel concrete. De tempel in Jeruzalem. Een prachtig gebouw. Gerenoveerd door koning Herodes, in 46 jaar tijd. Een prestigeproject van jewelste.
"Kijk nou toch eens, wat een pracht en praal", roepen de discipelen.
Waarop Jezus zegt: "Er komt een tijd dat van deze tempel geen steen op de andere gelaten zal worden, alles wordt met de grond gelijk gemaakt …."
En dan gaat Jezus in één adem door over de laatste dingen, over de komst van de Mensenzoon, de wederkomst.

Prestigeprojecten hebben geen eeuwigheidswaarde. Ook niet als het tempels zijn, of kerken, of kathedralen. Of je imperium wat je hier op aarde denkt op te kunnen bouwen. Geen steen zal op de andere gelaten worden.

“Wanneer dan? Wanneer zal dat allemaal gebeuren?”, vragen de leerlingen (cf. Marc. 13:3-4, vgl. Luc. 20:45)
“Laat je niet gek maken”, zegt Jezus, “laat je niet misleiden. Er zullen valse profeten opstaan. Of mensen die zichzelf tot messias uitroepen. Je zult horen over oorlogen en opstanden, maar dat is nog maar het begin. Die dingen moeten eerst gebeuren, maar het is nog niet meteen het einde.”

Ook niet als er opstanden zijn, bijvoorbeeld tegen de corona-maatregelen. Dat is nog niet het einde.
Omdat we als verwende westerse kinderen het niet kunnen verdragen dat ons beperkingen worden opgelegd. Omdat we dachten alles te kunnen wat we wilden. “I want it all and I want it now”
Omdat we dachten dat we straffeloos de hele wereld over konden vliegen, zonder dat daar een prijskaartje aan hing.

Is corona nou een zegen, een vloek, of nog anders, een soort wake up call, een soort gericht van Godswege? Of van allemaal wat?

Er zijn mensen die van de coronatijd opknappen. Meer rust. Minder gejakker. Er moet minder, want er mag minder. Corona ook als tijd van bezinning: “waar waren we mee bezig met z’n allen?”

Er zijn kerken en christenen voor wie de coronatijd een zegen is. Of kansen biedt.
Zoals die voorganger van een messiasbelijdende gemeente in Israël. Hij zegt:
“De coronacrisis is een soort hemelse trompet die ons wakker schudt. Die ons op de knieën brengt en laat zien dat we van a tot z afhankelijk zijn van God. We zijn niet in control, dat is God, de Koning van de wereld. He is in control. En juist in deze tijd zie ik veel openheid onder mijn landgenoten – onder Israëli’s, Gods oude verbondsvolk –  voor het Evangelie van Jezus Messias, Hij die het licht voor deze wereld is.”
Of die kerk in Noord-Irak. Weer terug in de vlakte van Ninevé, na alle verschrikkingen van IS. De corona heeft ook in Irak het openbare leven lamgelegd. Kerken moesten hun deuren sluiten. Dus ging een vrouwengroep online. Online kerkdiensten, online bijbelstudies. Dat waren ze niet gewend, want bijbelstudie deed je niet thuis. Woonkamers veranderden in kleine kerken.

Of is corona vooral een vloek?
In ieder geval wel voor al die dagloners in derdewereldlanden die geen werk hebben en hun gezin niet kunnen onderhouden. Of voor christenen in India of Bangladesh bijvoorbeeld, die kunnen geen aanspraak maken op hulp van de overheid, nu hun inkomen is weggevallen, alleen al omdat de christen zijn.
Of voor die arme gezinnen op de Filipijnen die hun kinderen voor een webcam zetten en online aanbieden voor westerlingen aan de andere kant van de wereld, rijke westerlingen die in coronatijd doelloos hun tijd zitten te verdoen en cyberseks zoeken. Het is nog steeds aan de orde van de dag.
Of in ons land, de mensen in de zorg die nog steeds aan het bijkomen zijn.
Of de mensen die langdurig moeten revalideren.

Kan corona ook een soort gericht van Godswege zijn. Een wake up call?
Een oproep: “Mensen, waar zijn jullie mee bezig? Dat gejaag en dat gejakker …. De wereld over vliegen, mijn schepping uitputten. Druk, druk, druk.”
“Ook in de weg van Uw oordelen, HEERE, hebben wij U verwacht; naar Uw Naam en naar Uw gedachtenis gaat het verlangen van onze ziel uit. Met heel mijn ziel verlang ik naar U in de nacht” – Jesaja 26 (8-9a)

“Want wanneer Uw oordelen over de aarde komen, leren de bewoners van de wereld wat gerechtigheid is.”

Wat een woord, uit de mond van de profeet Jesaja. In vier hoofdstukken waarin het ook al over de laatste dingen gaat (Jes. 24-27). Ik heb uit de HSV gelezen, want die vertaalt hier zorgvuldiger dan de NBV.
Ook in de weg van uw oordelen, o God, willen wij U verwachten…. Want als uw oordelen over de wereld komen, dan leren de bewoners van de wereld wat gerechtigheid is.
Althans, dat hopen we, want in het vervolg van Jesaja 26 is het nog maar de vraag of de goddeloze en de boosdoener zijn lesje gaat leren. Net zoiets als in Openbaring 9, de laatste verzen. Dan komen er allerlei plagen over de wereld, maar zij die deze plagen overleven keren zich nog steeds niet af van hun zelfgemaakte goden, en zij bekeren zich evenmin van moord, toverij, ontucht of diefstal.

Corona-tijd, je kunt er van opknappen en je lesje leren.
Je kunt er ook op afknappen en jezelf nog verder ingraven in een levensstijl die destructief is.
Corona-tijd, het kan een zegen voor je zijn maar het kan ook als een vloek gaan werken.

“Ook in de weg van Uw oordelen, HEERE, hebben wij U verwacht. Want wanneer Uw oordelen over de aarde komen, leren de bewoners van de wereld wat gerechtigheid is.”

Corona-tijd, wij verwachten Hem die het licht van de wereld is
Het is Advent, wij verlangen naar Hem die het licht van de wereld is.

--------------

Nog even terug naar de vraag van de discipelen: “Wanneer dan? Wanneer gaat allemaal gebeuren? Wanneer zal de Mensenzoon komen? Wanneer breekt het Koninkrijk van God in volle kracht door?”

We hebben ook nog doorgelezen in Lucas 21.
“Als al deze dingen gebeuren - oorlogen en tsunami’s, hongersnoden en epidemieën - hef je hoofd dan omhoog en weet de verlossing voor de deur staat.”
De verlossing van deze wereld. De verlossing van de dagloners die niet weten hoe ze hun gezin moeten onderhouden. De verlossing van de schepping die zucht omdat we onze klimaatdoelen niet halen, zelfs niet nu Trump straks plaats moet maken voor Biden. De verlossing van ons broze lichaam dat revalideert na corona.

“Let op de vijgenboom en de andere bomen", zegt Jezus. “Als je ziet dat die uitlopen, en dan weet je dat de zomer in aantocht is.”

Wat maakt de vijgenboom nou zo bijzonder?
Dat het de enige boom is in het Midden Oosten die in de winter zijn bladeren verliest. En dan helemaal dood lijkt. Totdat hij in het voorjaar toch weer begint uit te lopen. En dan weet je: de zomer komt er aan.
Dat uitlopen begint heel laat in het voorjaar. De vijgenboom is een van de laatste bomen die weer groen wordt, alsof hij zijn tijd afwacht.

Let op de vijgenboom en alle andere bomen!
Is nou de vijgenboom een beeld voor het volk Israël?
Dat zou heel goed kunnen, want samen met de wijnstok is de vijgenboom in het Eerste Testament vaak een beeld voor het volk Israël.
De vijgenboom en alle andere bomen, dat is dan een beeld voor Israël en de volkeren.
En als dat zo is, hoe belangrijk is het dan om goed op te letten wat er in het Midden-Oosten gebeurt.
En in het bijzonder met dat kleine volkje Israël. Zouden de gebeurtenissen met dat volk te maken kunnen hebben met de komst van Koninkrijk van God in volle glorie. En krijgt dat in onze tijd een toespitsing? In de strijd om Jeruzalem? In het isolement waarin je de staat Israël steeds meer terecht ziet komen, alleen als al je ziet hoe onvoorstelbaar veel resoluties er de afgelopen jaren door de Verenigde Naties tegen Israël zijn aangenomen, terwijl allerlei schurkenstaten buiten schot blijven?

Let op de vijgenboom. Want als die gaat uitlopen, als die gaat bloeien …
Zie je dat ook terug in het groeiend aantal Joden dat Jezus als Messias erkent? Je hoort daar niet zoveel van, tenminste niet via de gebruikelijke kanalen, maar die groep groeit nog steeds. Hoeveel messiaanse gemeentes zouden er al niet zijn in het land Israël zelf? En verspreid over de hele wereld? Ook in ons land!

--------------

Tot slot:
Wat wordt van u, jou en mij verwacht?
Een paar dingen, vanuit die laatste verzen van Lucas 21:

  • De Mensenzoon blijven verwachten. Hem blijven verwachten die het licht van de wereld is. Het is Advent.
  • Waakzaam blijven. Wakker blijven. Waken en bidden. Het goede blijven doen.
  • Je hart niet laten afstompen, ook niet door de zorgen van het dagelijks leven, of de zorgen rondom corona. God is groter dan corona. Oneindig veel groter. Ik kan het dan ook niet aanzien als mensen corona met een hoofdletter C gaan schrijven. Zelfs Google leert je dat je het met een kleine letter schrijft.
  • Wel je verstand blijven gebruiken. Dus je houden aan de regels die de overheid ons voorschrijft. Het maximum aan gasten per dag. Die anderhalve meter. Dat mondkapje. De maximale groepsgrootte.
  • En zijn we dan als gelovigen gericht op het ongemak dat corona met zich meebrengt, of zijn we gericht op wat komen gaat? Het nieuwe leven dat zich door de weeën heen aandient. De komst van de Koning. De wederkomst van Christus, Hij die het licht van deze wereld is en het licht van ons leven. Het Koninkrijk van God.
  • Daarom: hef je hoofd omhoog. De Koning komt. We zijn niet alleen op weg naar Bethlehem, wij zijn op weg naar het nieuwe normaal. Het nieuwe normaal van het Koninkrijk van God.