Samen bidden: nodig en verrijkend

"Thuis bidden lukt nog wel, maar als er anderen bij zijn ..... het lukt me een­vou­dig­weg niet en aan een gebedsgroep moet ik helemaal niet denken."
Vele christenen heb­ben een drem­pel om in het open­baar een gebed uit te spreken. Hoe vind je er woorden voor? Hoe voor­kom je dat je halver­wege blijft steken? Bovendien zijn er altijd mensen bij wie het gladjes gaat, die zo­maar een gebed uitspreken in het bijzijn van anderen. Maar dat remt jou alleen maar meer.

Samen bidden kan op vele manieren
Naast het gebed in de eredienst kennen sommigen ook de vesper of avond­ge­bed. Meestal liggen de gebeden dan van tevo­ren vast. Er kan geput wor­den uit een rijke traditie aan gebeden die ons zijn over­gele­verd. Andere christenen kennen vooral het vrije ge­bed. Dat is een groot goed, want bid­den is praten met God. Dat doe je ook met je eigen woor­den. Wanneer je dat­ samen met anderen doet heb je een gebedsgroep. Maar vele ge­lovigen erva­ren juist hier een gi­gan­ti­sche drem­pel.

De gebedskring
Wat gebeurt er nou precies in zo'n gebedskring? Om dat uit te leggen neem ik u mee naar een gebedsgroep van een gewone Hervormde Gemeente op een dins­dag­mor­gen in Erme­lo. Met vijf tot acht deelnemers treffen we elkaar elke twee weken voor een samen­zijn van ruim een uur. Na koffie of thee en even bijpraten zingen we enkele liederen. Vaak lie­de­ren waarin we lof en dank aan God uitdrukken, soms een schuldbelij­dend lied. Dan volgt een kort gebed door de leider waarin om de leiding van de Heilige Geest wordt gevraagd.
Vervol­gens wordt een kort bijbel­ge­deelte gele­zen en volgt een mo­ment van over­weging in stilte. Dan wisselen we uit wat ons getroffen heeft en hoe we vanuit dit Bij­bel­ge­deel­te tot gebed kunnen ko­men. Geen Bij­bel­stu­die, maar een korte uitwis­seling. Daarna gaan we bidden. We danken God om wie Hij is en om wat Hij geeft. We bidden voor de noden die op ons hart liggen. Dat zijn in ieder geval de lopende zaken in het kerkenwerk (bijv. pastoraat, kerkdiensten, jeugdwerk, kerkenraad). Soms is het iets wat verder weg speelt, in de zending, onder vervolgde christenen, in de eigen familiekring. We richten ons niet zozeer op de wereld in nood, omdat deze the­ma's in de zondagse voorbede aan de orde komen. We proberen vooral concreet te bid­den. We bele­ven onze gebedsgroep als ondersteunend bij het kerkenwerk en de opbouw van de gemeente.

Hoe gaat dat bidden dan precies? Om de beurt - maar niet het rijtje af - hebben we de gele­gen­heid om een gebed uit te spreken. Liefst kort, soms in één of enkele zin­nen. Dan kan de ander vanuit zijn of haar gezichtspunt jou aanvullen. Zodat het gebed rijker, com­pleter wordt. Op deze wijze proberen we van onderwerp naar onderwerp te gaan. Niet van de hak op de tak, maar geordend.

Er zijn ook valkuilen voor een gebedsgroep. Lange gebeden door één persoon werken vaak blokkerend. Soms wordt er teveel gepraat en te weinig gebeden. Nog erger: er wordt over mensen gepraat. De gebedsgroep mag geen vrome roddelclub zijn. In onze gebedsgroep bidden we alleen maar voor mensen van wie de nood be­kend is of omdat ze zelf om gebed ge­vraagd heb­ben. Daarom noe­men we aan het slot van het gebedsuur enkele namen van men­sen die we op het hart dragen zonder vooraf informatie uit te wisse­len. We sluiten vaak af met een ge­meen­schap­pe­lijk Onze Va­der.

Waarom samen bidden?
Wat kan het gezamenlijke gebed toevoegen aan het persoonlijke gebed in de bin­nen­kamer? Om dat uit te leggen gebruik ik vaak het beeld van een kabel. Een kabel bestaat uit verschillende losse draden.
Afzon­derlijk hebben die draden niet zoveel kracht, maar wanneer je ze samen vlecht tot één geheel kan zo'n kabel heel sterk worden.
Zo kan het ook gaan met het samen bidden. Andermans gebed kan jou stimu­leren. Het brengt je op gedachten voor een eigen gebed. Je vult elkaar aan. Jezus ver­bindt een geweldige be­lof­te aan het gemeenschappelijke gebed: "Als twee van u op de aarde iets een­parig zullen be­ge­ren, het zal hun ten deel val­len van mijn Vader die in de hemelen is. Want waar twee of drie ver­gaderd zijn in mijn naam, daar ben Ik in hun mid­den." (Mat. 18:19-20).

Ik laat nu twee deelnemers aan de gebedsgroep aan het woord, die in de afge­lopen twee jaar voor het eerst zijn gaan meedoen. Eerst Ruth: "Ik ben gaan mee­doen om­dat ik in mijn omgeving geconfronteerd werd met ernstige ziekte. Ik zocht een plek waar ik met mijn gebed heen kon. In de ge­beds­groep ben je héél gecon­centreerd bezig. Vaak ontroert mij dat. Boven­dien is het een betrouw­bare plek voor voorbede voor men­sen die ik op mijn be­zoeken als pasto­raal me­dewerk­ster tegen­kom. Oefening baart kunst. Nu ik hardop bid in de ge­bedsgroep, gaat het bidden op een huis­bezoek ook meer ontspan­nen."
Annie zegt daarover: "Samen bid­den geeft een gevoel van saamhorigheid. Je gaat ook anders kijken naar dingen waar­voor je bidt. Bidden verandert allereerst iets in jezelf. Ook geeft het een rustig gevoel om moeilijke zaken uit het kerkelijk leven samen voor de Heer neer te leggen .... de beste plek voor onze zorgen en dankbaarheid. En soms zie je met elkaar gebedsverhoringen!"

Hardop bidden
Waarom zou je eigenlijk hardop bidden? Het kan toch net zo goed in stilte? Hardop bidden heeft vele voordelen. Je gedachten dwalen minder snel af, je blijft niet zo snel in je eigen gedachten steken. Hardop bidden verhoogt de con­cen­tra­tie. Boven­dien kunnen ook anderen met je mee bidden. Een stil gebed is aardig voor jezelf, maar een ander of je kinderen heb­ben er niks aan.

Hoe leer je hardop te bidden? Door samen met anderen te bidden en desnoods met korte zinnen te begin­nen. Het gezin kan daarin een goede oefenplaats zijn. Vraag het je kinderen: "waar­voor kunnen we danken / bidden?". Ook nood leert bidden, juist in een crisis schreeuw je het uit naar God. Of gewoon door het te gaan doen als je alleen bent. Ik ken een 80-er die op deze wijze nieuwe impulsen voor zijn ge­beds­leven vond.

Jan Minderhoud
(verschenen in de Elisabethbode, 2000)

Zie ook Samen bidden: waarom zou je en hoe doe je dat?