Bidden zonder kerkmuren

Sinds het begin van 2002 zijn er in Ermelo op de Veluwe vijf interkerkelijke gebedsgroepen. IDEA kreeg een folder van dit gebedswerk in handen en ging op onderzoek uit. Hoe is dit initiatief ontstaan? Waarom juist interkerkelijk? Hoe gaat het na meer dan twee jaar. Wat werkt het uit? En wat kunnen we van de Ermeloërs leren?

"Als mijn gereformeerde zuster of mijn gereformeerd-vrijgemaakte broeder in nood is, dan gaat dat ook mij aan….," hoe zou dat klinken uit de mond van iemand die lid is van een Evangelie Gemeente? "Als de Evangelie Gemeente of de Vergadering van Gelovigen groeit, dan ben ik daar blij mee; dan dank ik God. Hoe zou dat klinken uit de mond van een gemeentelid van de Protestantse Kerk?"
Met deze woorden begint de folder van de Interkerkelijke Gebedsgroepen Ermelo. IDEA sprak over het ontstaan en de ontwikkelingen met Jan Minderhoud, Yolanda Fiddelaar-Pauw en Beppie Vliek-van Winkoop.

Het ontstaan
In januari 2002 ontmoeten enkele Ermeloërs, met een verschillende kerkelijke achtergrond, elkaar op een meerdaagse vastenbijeenkomst in Doorn. De onderlinge band die ze daar ervaren, willen ze vasthouden. Sommigen lopen al langer met het idee rond om een interkerkelijk gebedsinitiatief te starten. Blijkbaar is de tijd rijp, want een maand daarna vindt een startbijeenkomst plaats waarop meer dan dertig deelnemers komen. Er starten vier groepen.
De kerkelijke verscheidenheid is groot. Er zijn deelnemers uit de hervormde, de gereformeerde en de nederlands gereformeerde richting. Anderen komen uit drie verschillende evangelische gemeenten en de Vergadering van Gelovigen. Af en toe komen de groepen gezamenlijk bijeen voor gebed en lofprijzing, maar ook om ervaringen uit te wisselen.

Drijfveer
De Ermelose initiatiefnemers zijn geïnspireerd door het hogepriesterlijk gebed uit Johannes 17 waar de Here Jezus bidt: "En Ik bid niet alleen voor dezen, maar ook voor hen, die door hun woord in Mij geloven, opdat zij één zijn, gelijk Gij, Vader, in Mij en Ik in U, dat ook zij in Ons zijn; opdat de wereld gelove, dat Gij Mij gezonden hebt." (vers 20 en 21).
Jan Minderhoud is theoloog, actief binnen de plaatselijke en landelijke gebedsbeweging en een van de initiatiefnemers van de Interkerkelijke Gebedsgroepen. Hij zegt: "Als één lid lijdt in het (brede) lichaam van Christus dan lijden alle leden. Dus als er nood is bij de vrijgemaakten, dan gaat dat ook mij als hervormde aan en dan sta ik niet in mijn vuistje te lachen ….. En omgekeerd: als er vreugde gedeeld kan worden, bijvoorbeeld over de groei en bloei van een andere kerk of gemeente, dan willen we in die vreugde delen, dan zijn we blij met die groei, en dan worden we niet jaloers."
Yolanda Fiddelaar-Pauw is lid van de Evangelie Gemeente Ermelo en een van de coördinatoren van dit gebedswerk. "Op grond van Johannes 17 geloof ik dat interkerkelijke gebedsgroepen van groot geestelijk belang zijn voor Ermelo, zodat de mensen kunnen zien dat God zijn Zoon zond. Daarnaast geloof ik dat het absoluut noodzakelijk is dat we voor Ermelo, en ten behoeve van de eenheid onder christenen op de knieën gaan voor God.", aldus Yolanda.
Dit gebedswerk onttrekt zich grotendeels aan het oog van de samenleving, vaak zelfs aan die van de kerkelijke samenleving van Ermelo. Na ruim twee jaar ligt het aantal deelnemers nog steeds iets boven de dertig; er zijn mensen weggegaan en nieuwe mensen bijgekomen. Een grote groep is het nog niet, ze komen in huiskamers bijeen en soms op zeer vroege tijdstippen (6.00 uur 's morgens).
Yolanda: "Op alle gebied staan we nog in de kinderschoenen, maar ik zie trouw als een heel belangrijk element."

Samen bidden
De groepen komen op verschillende tijden en frequenties bijeen. Daarmee wordt aangesloten op de wensen van de deelnemers. Ze zijn vrij in de invulling van hun gebedsbijeenkomsten, maar de overeenkomsten zijn: luisteren naar het Woord van God, zingen en natuurlijk bidden. In alle groepen wordt tijd besteed aan lofprijzing, dank, schuldbelijdenis en voorbede.
Voor de voorbede wordt volop gebruik gemaakt van input uit de Ermelose samenleving. Daar ligt de focus van het gebedswerk. Bidden voor de wekelijkse kerkdiensten, het jongerenwerk, evangelisatieacties, een vacature voor een predikant/voorganger, de gemeenteraadsvergaderingen, het onderwijs, de ziekenhuizen en zorginstellingen. Vanuit deze sectoren spelen contactpersonen informatie door die per e-mail aan de gebedsgroepen wordt doorgegeven. Een van deze personen is Beppie Vliek-van Winkoop. Zij is gemeenteraadslid voor het CDA: "De hele CDA-fractie staat achter dit gebedswerk. Wij beginnen en eindigen onze fractievergaderingen ook met bijbellezen en gebed. Vanuit alles wat er in de gemeentepolitiek speelt, spelen we informatie door naar verschillende gebedsgroepen, ook de Interkerkelijke Gebedsgroepen in Ermelo. Ik maak daarvoor gebruik van de agenda's van raads- en commissievergaderingen.", zo zegt Beppie. Wat bij de gebedspunten vanuit de politiek opvalt, is dat alles op de lijst kan komen te staan. Zowel de welstandsnota, als de aandacht voor de inwoners met een beperking, maar ook een sluitende begroting, of een wervingsactie voor nieuwe marktkooplieden. Beppie: "Ik voel me persoonlijk gesteund door het gebed en het is bijzonder dat we steeds weer gebedsonderwerpen mogen doorgeven. Gemeentepolitiek gaat het hele dorp aan en gebed is daarbij een belangrijke ondersteuning."

Groei en valkuilen
Het blijkt niet zo makkelijk om meer deelnemers te krijgen voor dit gebedswerk. Er is een folder beschikbaar, men doet aan mondelinge PR en er is een plan voor introductieavonden. "Wat ik absoluut als een probleem zie, is dat het werk (nog) niet wordt gedragen door predikanten en voorgangers. Het zou het een stuk eenvoudiger maken om bidders te motiveren als dat vanaf de kansel zou gebeuren.", zo zegt Yolanda. Onlangs werd in een evangelische gemeente in aansluiting op de preek een oproep voor het interkerkelijke gebedswerk gedaan. Dat leverde vier nieuwe aanmeldingen op.
Het is ook niet zo makkelijk om predikanten en voorgangers zelf bij het gebedswerk te betrekken. Bovendien moet je dan andere vormen toepassen, aldus Jan Minderhoud. "Voorgangers zijn makkelijke praters. Onderlinge uitwisseling is ook belangrijk, maar het gaat vaak ten koste van de tijd voor gebed. Het samen stilstaan bij een bijbelgedeelte (middels een Lectio Divina) brengt ons dan veel eerder bij de kern van de zaak."

Wat kunnen we leren van de aanpak in Ermelo?
Jan Minderhoud: "Let goed op Gods timing. Ook bij ons bestond het idee en het verlangen al langer, maar wanneer is het moment daar om door te pakken en te starten? Het stellen van die vraag is en blijft belangrijk."
Yolanda stelt: "Belangrijk is om je doel voor ogen te houden. Dat maakt het gemakkelijker als er geen zichtbare groei is. Hetzelfde geldt voor de start. Het opstarten van de Interkerkelijke Gebedsgroepen was voor mij een gebedsverhoring. De start, ervaren als leiding van God, samen met het doel uit Johannes 17 houden me enthousiast.”
Volgens Jan is een valkuil wanneer organisatoren en deelnemers vooral vanuit hun eigen kerk of gemeente denken. Dat is tegenstrijdig aan het interkerkelijke karakter. De meerwaarde is dat je zoveel van elkaars verschillen kunt leren.

Wat zijn de positieve ervaringen met dit gebedswerk?
"Het samen bidden is al een gebeurtenis op zich; dat christenen elkaar vinden in het samen dragen van elkaars vreugdes en elkaars noden. Concrete gebedsverhoringen zijn nog moeilijk aanwijsbaar", aldus Jan. Er is sprake van groei in onderlinge eenheid. Een nieuwe ontwikkeling is de start van interkerkelijke lofprijzingsbijeenkomsten.
"Het openen van de fractievergadering met bijbellezen en gebed en het ook weer afsluiten met gebed is van invloed op de sfeer. En die sfeer is bij ons zeer goed", aldus Beppie. In een van de e-mails schrijft ze: "Het belangrijkste is dat de vergaderingen tot zegen van God zijn, en van daaruit tot zegen voor de inwoners van Ermelo." Het interkerkelijk gebedswerk draagt daaraan bij.

Interkerkelijke Gebedsgroepen is een initiatief dat navolging verdient en ook op andere plaatsen in Nederland van de grond kan komen. Voor de geïnteresseerden is de folder van de gebedsgroepen uit Ermelo aan te vragen bij Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. .

Ruud Kraan

[verschenen in IDEA, gemeenteopbouwblad Evangelische Alliantie (2004) en in 2013 licht bewerkt door Jan Minderhoud]