Kerken belijden schuld over nalatigheid naar Joden in WO II (2)


Wie één van deze kleinen … (Mat. 18:10)


“Wilt u mijn naam onthouden meneer, dan is er iemand die aan mij denkt”, zingt Elly Zuiderveld me nog steeds toe als ze de aangrijpende scene beschrijft van een naamloos Afrikaans kind die een Amerikaanse evangelist vastklampt en niet meer loslaat. En deze evangelist kan niets anders dan knielen en huilend dit jongetje in zijn armen sluiten.

In de zeer aangrijpende zwart-witte film van Steven Spielberg Schindlers list is maar één keer een beeld in kleur, namelijk waar het meisje met de rode jas opstaat die in het getto van Krakau de verschrikkingen van de Holocaust meemaakt. Het tekent haar voor de rest voor haar leven. Haar naam is Roma Ligocka (zie haar boek Het meisje in de rode jas). Maar in de film is zij de trigger die Schindler doet besluiten om alles op alles te zetten om meer dan 1000 kinderen van Israël aan de Shoah te doen ontkomen. Want wie één mens redt, heeft de wereld gered.

Toen ik in Yad Vashem de ontelbare kinderschoentjes zag die uit de gaskamers verzameld waren en tentoongesteld werden, raakte mij dat diep. Wie heeft deze waanzin op zijn geweten en hoe heeft dit zo lang door kunnen gaan? Wilt U hun naam onthouden, Heer, dan is er iemand die aan ze denkt.

In de afgelopen jaren hebben predikanten en kerkelijke leidinggevenden intense gesprekken gevoerd over de vraag  van de nalatigheid bij het wegvoeren van de Joodse gevangenen in de Tweede Wereldoorlog. Zij kwamen tot de slotsom dat er inderdaad sprake was van ernstige nalatigheid die in een duidelijk schuld belijden en gebed onder woorden werden gebracht. Natuurlijk waren er ook uitzonderingen, verhalen van mannen en vrouwen die met voorbijzien van eigen leven zich gaven in deze strijd tegen het antisemitisme en die zijn ook eerlijk benoemd. Maar de grondtoon in dit manifest was er één van berouw en verootmoediging, zowel naar de Here God als ook naar de Joodse gemeenschap. Hier een voorbeeld uit het aangereikte gebed

Als deelgenoot van de kerk der eeuwen en haar geschiedenis
belijden wij met schaamte
dat we in veel opzichten nalatig zijn geweest tegenover U
en tegenover het volk, dat U in Uw Woord Uw oogappel noemt.
Wat hebben wij U en het Joodse volk aangedaan
door niet onze stem te verheffen
toen antisemitisme toenam in Europa
en ook onze samenleving vergiftigde?

Het getuigt van geestelijke moed dat deze predikanten en kerkelijke leidinggevenden de oproep hebben doen uitgaan om op zondag 15 november in de samenkomsten van de kerkgemeenschappen met dit appel tot schuld belijden en gebed in te stemmen en het volle aandacht te geven. Zodat het een breed gedragen uitwerking krijgt in het midden van kerkelijk Nederland.

Doet u mee?
Via deze doorlink vindt u de tekst van de schuldbelijdenis en de gebeden. Een uitdrukkelijk verzoek van de opstellers om de tekst van de schuldbelijdenis integraal over te nemen (er is wel vrijheid om de inleidende tekst of het gebed aan te passen).

Maak het bespreekbaar in uw eigen kerkelijke gemeenschap. Als we u daarbij kunnen helpen, schroom dan niet om met ons contact op te nemen.
Robbert-Jan Perk heeft ook een WORD-versie van de inleidende tekst, schuldbelijdenis en gebed beschikbaar.


In hartelijke verbondenheid
Robbert Jan Perk  (emeritus predikant, nu woonachtig te Hardenberg)
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.